Πέμπτη 23 Μαΐου 2013

Υποδομές και Ανάγκες της Νάξου το 1939 -μέρος α'

επιμέλεια: Μαρία Παπαγιάννη


Ποια ήταν η κατάσταση των υποδομών στο νησί στα τέλη της δεκαετία του 1930;  Ποιες ήταν οι ανάγκες που έπρεπε να καλύψει η Νάξος για να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των κατοίκων της;  Έκθεση του Κοινοτικού Συμβουλίου με τίτλο "Περί της υφισταμένης καταστάσεως της Πόλεως Νάξου, των αναγκών αυτής και των υποδεικνυόμενων τρόπων και μέσων προς εξυπηρέτησιν των." εξετάζει αυτά ακριβώς τα ερωτήματα.  Στο α' μέρος της έκθεσης, που παρατίθεται παρακάτω, παρουσιάζεται η κατάσταση της πόλης της Νάξου: "Η Πόλις Νάξου, ιδρυθείσα επί Ενετοκρατίας και άνευ σχεδίου, με δρομίσκους στενωπούς και λθοστρώτους, και οικοδομάς ασυναρτήρως συνεχομένας, στερούμενη εν πολλοίς αποχετευτικών αναγκών και αποχωρητηρίων εισέτι, ως και συγχρονισμένων μέσων υδρεύσεως" εξακολουθεί να βρίσκεται στην ίδια κατάσταση τα τελευταία 15 χρόνια.  Τα έργα που μέχρι σήμερα έχουν γίνει συνοψίζονται, σύμφωνα με την έκθεση, στα εξής: 
1) Το κεντρικό οδικό δίκτυο στρώθηκε με τσιμέντο, αλλά μεγάλο μέρος της πόλης παραμένει λιθόστρωτο και χρειάζεται επέκταση των έργων τσιμεντόστρωσης.
2) Καθαρίστηκε εν μέρει ο αποχετευτικός αγωγός και χτίστηκαν τρία αποχωρητήρια σε γειτονιές "στερουμένας ιδιωτικών αποχωρητηρίων".  Ωστόσο, μεγάλο μέρος της πόλης "στερείται τελείως αποχετευτικού αγωγού."
3) Τα ακάλυπτα φρεάτια από όπου εξυπηρετούνταν οι ανάγκες των κατοίκων σε πόσιμο νερό καλύφθηκαν με την ύδρευση πλέον "διενεργούμενη [...] δι' αντλιών."  Επίσης, κατασκευάστηκαν κοινόχρηστα στεγασμένα πλυντήρια για την εξυπηρέτηση των κατοίκων.
4) Η καθαριότητα της πόλης "διενεργούμενη εργολαβικώς δι' υποζυγίων, και συμπληρωματικώς δι' αυτεπιστασίας, δεν έχει φθάσει εις το σημείον εκείνο εις το οποίον έπρεπε να είναι, ούτως ώστε η πόλι να παρουσιάζεται υπό συγχρονισμένην όψιν [...]"
5) Δημιουργήθηκε κοινοτική πλατεία σε θέση "όπου άλλοτε ελίμναζον τα όμβρια ύδατα" και στο κέντρο της τοποθετήθηκε μνημείο για όσους χάθηκαν στον πόλεμο.  Η πλατεία πλαισιώθηκε με δενδρύλλια και εκκρεμεί μόνο η επίστρωσή της.
6) Ο φωτισμός της πόλης, "διενεργούμενος άλλοτε υπό πετρελαίου," γίνεται από το 1926, "με μικράν διακοπή," με ηλεκτρικό ρεύμα.  Έτσι, με δαπάνη της Κοινότητας "φωτίζονται αι οδοί και πλατείαι αυτής."
7) "Τα Κοινοτικά Σφαγεία ευρισκόμενα προ ετών ερειπωμένα επεσκευάσθησαν, αναμένεται δε υπό του Μ.Υ.Δ.Κ. η εκπόνησις σχεδίου ανεγέρσεως ιδιαιτέρου Σφαγείου εκτός των Κρεοπωλείων προς περιφρούρησιν της καθαριότητος και της Υγείας της Πόλεως."
8) "Κοινοτικά Ουρητήρια και αποχωρητήρια ανηγέρθησαν συγχρονισμένα μάλλον, εξυπηρετούντα τας ανάγκας των κατοίκων και των διερχομένων της Νήσου μας, μη υπαρχόντων τελείως κατά το παρελθόν." 
9) Χτίστηκα Γυμνασιακό Μέγαρο. Παλιότερα, "οι Μαθηταί εστεγάζοντο εις οίκημα ιδιωτικόν επ' ενοικίω, ακατάλληλον και ανθυγειινόν."  Επειδή, όμως, η Νάξος "ως εκ της Γεωγραφικής θέσεως αυτής αποτελεί το Κέντρον των Νοτίων Κυκλάδων, και θα συνεκέντρωνε τους Μαθητάς Γυμνασίου όχι μόνον της Νάξου αλλά και των πλησίον αυτής Νήσων" η Κοινότητα κατάφερε, επιβάλλοντας μικρό φόρο στα εξαγόμενα προϊόντα της να συγκεντρώσει χρήματα και να αναγείρει"μεγαλοπρεπές Γυμνασιακόν Μέγαρον [...] σταγάσασα ούτω με όλους του όρους της Υγιεινής και της ανέσεως και τα συγχρονισμένα μέσα την Μαθητιώσαν Νεολαίαν [...].  Στο κτίριο περιλαμβάνεται και Γυμναστήριο, κάτι που μέχρι τώρα οι μαθητές στερούνταν.  Επιπλέον, σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα συγκεντρώθηκαν "άπαντα τα αρχαιολογικά ευρήματα της Νήσου Νάξου διεσπαρμένα μέχρι τότε τήδε κακείσαι."  Στο ίδιο κτίριο, τέλος, δημιουργήθηκε αίθουσα αμφιθεάτρου στην οποία "τελούνται Εορταί και Διαλέξεις, λειτουργεί παιδικός κινηματογράφος και συμπληρώνει ψυχαγωγικώς και ηθικώς όχι μόνον την Μαθητιώσαν Νεολαίαν αλλά και τους κατοίκους της Πόλεως."

19 Μαρτίου 1939, Αρχείο Κοινότητας Νάξου 

Δεν υπάρχουν σχόλια: